Yarışmalar; belirlenen konu ve alanlar ile ilgili değişik görüşlerle tasarlanan eserleri tartışmak, yeni fikirlerin gelişimine olanak sağlamak, bilgi ve deneyimlerin uygulanma olanağını sağlamak amaçlı yapılır. Tasarımların meslek uygulaması ve sentezlenmesini, ayrıca değişik disiplinlere ortak ürün sunma fırsatını verir. Yarışma süreci; belirlenen yerde ve öngörülen felsefeyi kavrayarak belli bir düzen içinde uygulama olanağı verecektir. Önerilerin tamamını kentin dokusuna uygun uygulama yarışmasıdır.  Bölgenin doğal, kültürel verilerini önceleyen tasarımlar sunulmasına fırsat vermektedir. Yapılacak anıt ve anma alanı fikir projesi, kentin ve belirlenen mekânın bölge ve şehircilik planlaması, kentsel ve yerel uyumu, geçmiş ve gelecek imgeleri içermesi, gelecekte etaplar halinde yapılacak eklentileri de kapsaması çağdaş anlayış gereğidir. Bu tür anıt ve anma alanı fikir projeleri, alanında yetkin, değişik bilim ve uygulama dallarından oluşmuş özgür jürilerce değerlendirilmelidir. Proje ekip elemanları kadar, değerlendiren jüri de sonuçta başarıyı paylaşır.

Hıdırlık Tepesi, Edirne savunmasının simgesidir. Edirne şehrini en yüksek tepelerinden olup batıdan gelen tehditleri önlemeye, şehir güvenliğini sağlamaya yönelik konumlanmış “Hıdırlık Tabya” ismi ile anılır. Edirne savunma tabyalarının en büyüğü olup 125 metre rakımlı, çevresi 1800 metre ve toplam 60 dönümlük alandır. Balkan savunmasında Şükrü Paşa’nın karargâhıdır. Şükrü Paşa açlık, soğuk, salgın hastalıklar ve diğer tüm olumsuzluklara karşın 155 gün burada Edirne’yi savunmuştur.

Edirne, son olarak 10 Ağustos 1920 Sevr Antlaşması ile Yunanlılara verilmiştir. Bu işgal 28 ay sürmüş ve 11 Ekim 1922 Mudanya Ateşkes Antlaşması ile Meriç Nehri sınır kabul edilmiş ve doğusundaki Doğu Trakya topraklarından Yunanlılar 1922 yılı Kasım ayı boyunca çekilmiştir. Edirne Valisi Şakir Kesebir 24 Kasım akşamında şehre girmiş, 25 Kasım 1922 günü törenle şehri teslim almıştır. Lozan Barış Antlaşması imzalaması sonrası savaş tazminatı olarak Meriç Nehri diğer tarafındaki Karaağaç Nahiyesi ve Bosnaköy Mahallesi alınmıştır. 

“25 Kasım 1922-2022 Edirne’nin Kurtuluşunun 100. Yılı Anıtı Fikir Projesi Yarışması” bağlamında tasarlanacak anıt ve anma alanı kentin Balkan coğrafyasındaki bin yıllardır süren varlığını kapsayacak, işgallerden kurtuluşunu, şanlı savunmasını yansıtacak, barış ve çağdaşlığı simgeleyecek zenginlikte olmalıdır. Anıt ve anma alanı, “Hıdırlık Tabya Balkan Tarihi Müzesi” olarak düzenlenen Hıdırlık Tabya yanına yapılacaktır.  Anıt ve anma alanı yolunun diğer tarafında da Belediyemizce “Mimar Sinan Eserleri Minyatür Parkı” yapılması planlanmaktadır.

Tasarım ve düzenlemeler tarihi doku ve doğal özellikler taşımalıdır. Geçmiş, şimdi ve gelecek arasında bağ kurabilmelidir. Ulusal ve yerel özellikleri kapsayan ve aynı zamanda çağdaş teknoloji kullanımı ile özgün ve estetik etkisi yüksek olmalıdır. Sanatçının anlatmak istediği tarzda biçimsel, düşünsel ve kavramsal bütünlükiçermelidir. Bulunduğu mekânın tarihi alan dışındaki kentsel konumuna değer katmalı, yakın çevresini dönüştürebilecek özellikler taşımalıdır.

Ayrıca Türkiye’nin Kapıkule girişinde gerek TEM ve gerekse E-5 karayolu seyrinde Selimiye Camii ve minareleri ile yarışmayacak yükseklikte olmalıdır. Kent girişi karayolu ve demiryolu seyrinde algılanmalı ancak Edirne siluetine de uymalıdır. Kentin tarihi ve kültürel doku karaltısını bozmamalıdır. Edirne’nin silueti, kentin karakterini yansıtır. Edirne’nin en iyi silueti Kapıkule tarafından görülendir. Edirne’nin Kurtuluşunun 100. Yılı Anıtı’nın yeri Kapıkule-Edirne arasındadır. Edirne’nin Kurtuluşunun 100. Yılı AnıtıFikir Projesi, Edirne’nin tarihi ve kültürel dokusu ile barışık ve uyumlu olması gerekir.

GÖRÜNTÜLEMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNKE TIKLAYINIZ.

YARIŞMA SONUCU İLANI

Recep GÜRKAN / Edirne Belediye Başkanı

Edirne Balkanlardan doğarak kentin içinden kıvrılarak geçen Arda ve Tunca Nehirlerinin Meriç Nehri ile birleştiği yemyeşil ovanın ortasında 8300 yıl önce Traklar tarafından kurulmuştur. M.S. 2. yüzyılda Roma İmparatoru Hadrianus tarafından yapılandırılarak, adıyla anılan kent, bu dönem içinde en parlak dönemini yaşamıştır.

Tarihi dönemler içinde gerek stratejik gerek jeopolitik konumu nedeniyle 4. yüzyıldan itibaren birçok istila ve iç kavgalara sahne olan Edirne, Got, Hun ve Bulgar akınlarına karşı Bizans İmparatorluğu’nun egemenliğinde kalmıştır.

Osmanlı Padişahı I. Murad tarafından 5 Mayıs 1361 tarihinde fethedildikten sonra 92 yıl Osmanlı İmparatorluğu’na başkent olma onuruna erişmiştir. Kentin fatihi I. Murad iken şehrin kurucusu da II. Murad olmuştur. Çağ açıp çağ kapatan padişah Fatih Sultan Mehmed Edirne’de doğmuş, 21 yaşında İstanbul’un fetih planlarını bu kentte yapmış, toplarını Edirne’de dökerek 23 Mart günü İstanbul’u fethetmek için buradan yola çıkmıştır. Bu nedenledir ki, İstanbul’u fetheden kent Edirne’dir.

Edirne 1828-29 ve 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşları ile işgaller yaşadıktan sonra 1912-13 Balkan Savaşı’nda Bulgarların, 1920 yılında da Yunanlıların işgaline uğramıştır. 25 Kasım 1922 tarihinde Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk ve Türk ordusu tarafından Edirne, işgalden kurtarılmış, Meriç Nehri’nin diğer tarafındaki Karaağaç nahiyesi ve Bosnaköy bölgesi 24 Temmuz 1923 Lozan Barış Antlaşması ile savaş tazminatı karşılığı alınmasıyla kentimiz ve ülkemizin sınırları belirlenmiştir.

Edirne, kurulduğu tarihten itibaren birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Kadim kent Edirne, semavi dinlerin ve medeniyetlerin, kültürlerin ve kimliklerin harmanı olmuştur. Camileri, sinagog ve kiliseleri, hanları, hamamları, çeşmeleri, evleri, kervansarayları, kentin dört bir tarafını saran nehirleri üzerinde gerdanlık gibi süzülen köprüleriyle bölgenin önemli tarih, kültür, eğitim ve turizm kentlerinden biridir. Edirne'de dar-ûl eytam, dul hane, telgrafhane, sanat okulu, darüşşifa ve medrese gibi kuruluşların, dönemlerinde ilk oluşu tesadüf değildir. Kentin cadde ve sokaklarını taçlandıran mimari eserleri ile kültür ve sanat değerlerinin, 660 yıldır süregelen Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nin UNESCO’nun Somut ve Somut Olmayan Kültürel Mirası Listelerinde yer almalarının bir anlamı vardır.

Bugün tarih, kültür ve sanat kenti olma özelliğiyle çağdaşlığın ve demokrasinin kalesi olan Edirne, 25 Kasım 1922 tarihinde son kez işgalden kurtarılmıştı. Edirne’nin kurtuluşunun

100.yılının 2022 yılına denk gelmesi nedeniyle 2022 yılı, T.C. Edirne Belediye Meclisi’nin almış olduğu kararla “EDİRNE YILI” ilan edilmiştir.

Kurtuluşumuzun 100. yılı olan 25 Kasım 2022 yaklaşırken; büyük mücadelelerle kazandığımız şanlı zafer tarihimizi, gençlerin yanı sıra tüm insanlığa en iyi şekilde öğretme, aynı ruh ve heyecanla gelecek nesillere aktarılmasını sağlama konusundaki görev ve sorumluluğumuzun bilincindeyiz.

Edirne Belediyesi olarak kurtuluşumuzun 100. yılı olan 2022 yılında, tarihi başkent Edirne ve halkının mekânsal hafızasında kalıcı yeri olacak bir iz bırakmak adına Edirne’nin kurtuluşunun 100. yılını “Anıt” ile taçlandırmak amacıyla bu ulusal fikir projesi yarışmasını açmış bulunmaktayız. Bugün, Edirne’nin önemli bir yeri olan Hıdırlık Tepesi’nin bütünüyle kamu yararı gözetilerek korunması ve içerisinde Edirne’nin kurtuluşunun 100. yılına adanmış bir anıt ve anma alanının yer alacağı bütüncül bir eser olarak tasarlanması bu yarışmanın ana hedefidir.

“Edirne’nin Kurtuluşunun 100. Yılı Anıtı”na ev sahipliği yapacak olan Hıdırlık Tepesi, kentin yedi bayırından biri olup şehir tarihinde önemli bir yere sahiptir. Evliya Çelebi buranın Hıdırlık ismiyle adlandırılmış meşhur bir Bektaşi Tekkesi olduğunu, fetihten sonra da Edirne'yi Gazi Hüdavendigar Hızır Makamı ve Sefer Şah Sultan Tekkesi'dir diye Edirne'nin gaza malından bu tekkeyi ihya edip Bektaşi fukaraları için büyük bir meydan, eski mabedhane, Keykavuş Mutfağı, kileri ve pek çok odalar inşa edip bütün yapılarını safi kurşun ile örtüp İrem Bağı gibi geliştirip güzelleştirildiğini belirtmektedir. Bu bağlamda, Hıdırlık Tabya’nın da yer aldığı bu tepe, 1912-13 yılları arasında gerçekleşen Birinci Balkan Savaşı’nda Edirne savunmasının önemli merkezi olmuştur. Bugün Hıdırlık Tepesi, “Hıdırlık Tabya Balkan Tarihi Müzesi” ile taçlandırılmış olup Belediye Başkanlığımızca da oluşturulacak “Mimar Sinan Eserleri Minyatür Parkı” ve meydan düzenlemeleri de halkımızın yaşamına kazandırılacaktır.

Kurtuluşumuzun 100. yılında şehitlerimizin ve gazilerimizin anısına yapılacak olan bu önemli projenin, kentin dokusuna ve kimliğine uygun farklı ve kapsamlı fikirlerin, estetik ve teknolojik yaklaşımlarla ortaya çıkabileceğini düşünüyoruz. Siz değerli yarışmacılarımız tarafından da böylesi projelerin üretileceğine inanıyoruz.

“25 Kasım 1922-2022 Edirne’nin Kurtuluşunun 100. Yılı Anıtı Fikir Projesi Yarışması”na katılacak tüm ekiplere ve bu sürece katkı sağlayacak tüm çalışma arkadaşlarıma teşekkür ediyor, başarılar diliyorum.